Tesisat Mühendisliği Dergisi: Temmuz-Ağustos 2024 | Sayı 203

Değerli Okurlarımız, 
Temmuz ayına elektrik zamları ile girmiştik. Elektrikte mesken abone grubu için %38, tarımsal faaliyetler abone grubu için %30, kamu ve özel hizmetler abone grubunun düşük kademesi için %38, yüksek kademesi için de %20 oranında artış yapılmıştı. Ağustos ayına da doğalgaz zamları ile girdik. Konutlara %38, küçük sınaî ve ticari işletmelere %33,1 oranında zam yapıldı. Böylece yıllık doğalgaz tüketimi 300.000 m3’den az olan küçük ve orta boy ticari/sınaî kuruluşların gaz alım fiyatlarına yapılan artış, büyük sanayi kuruluşlarının alım fiyatlarıyla eşitlenmiş, bu iki farklı grup aynı fiyattan gaz satın alır hale gelmiştir. Dahası var, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren 18 ay içinde gaz satış fiyatlarında elektrik üreticisi özel şirketlere %33, büyük sanayi kuruluşlarına %28 indirim; konutlara %38, küçük sınaî ve ticari işletmelere %59 zam yapılmıştır. 
İktidar büyük sanayi kuruluşları ile özel elektrik ve gaz şirketlerine çok özel destekler sunmakta, halk ise elektrik ve doğalgaz zamları yanı sıra bu zamların yol açtığı yeni zam yağmurlarıyla karşı karşıya kalmaktadır. Sürekli olarak artan faturalarını ödeyemeyen milyonlarca yurttaş varken kamu kaynaklarından özel elektrik üretim ve gaz dağıtım şirketlerine milyarlar aktarılmakta, bankalar kredi borçlarını ödemeyen şirketlere sürekli destekler verilerek kamu zarara uğratılmakta; emekçiler ve emekliler ise hayat pahalılığı ve yoksulluğa mahkûm edilmektedir. Odamız bu gerçekleri, meslek uzmanlık alanları ve kamusal sorumluluklarından hareketle Türkiye’nin Enerji Görünümü Oda Raporu yanı sıra yaptığı açıklamalarla ortaya koymuştur ve kamuoyunu aydınlatma çabalarına devam edecektir.
***
17 Ağustos 1999 tarihinde Marmara-Gölcük Depremi’nde kaybettiğimiz onbinlerce insanımızı ve yaşamları altüst olan milyonların acısını bir kez daha anıyoruz. Bu tür acı olayları anarken nedensellik, önlemsizlik ve yapılan diğer yanlışlara eğilmenin kamusal sorumluluk gereği olduğunu belirtmek gerekiyor. Bu açıdan bakıldığında, 1999 depremlerinin üzerinden 25 yıl geçmesine karşın ülkemizin depremlere hazırlıklı olmadığı sonraki birçok deprem ve özellikle 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş-Hatay depremlerinde bir kez daha görüldü. 
Tasarım, yer seçimi, yapı üretimi ve denetiminde bilimsel ve bütünlüklü bir yaklaşım yoktur. Sorunlu dolgu alanları, dere yatakları, kıyılar, ormanlar, toplanma yerlerinin imara açılması, su yatakları ile yeşil alanlar arasındaki bağların koparılması, ısı adalarının oluşması ve deprem sonrası idari yanlışlar, doğa olayları olan depremleri toplumsal felaketlere dönüştürmektedir. 
Depremlerde hazırlıklı olmak için rantçı yaklaşımın alt edilmesi, mühendislik, mimarlık, şehir plancılığı hizmetlerinin bilimsel-teknik doğruların ışığında kamucu bir yaklaşımla uygulanması; yapı üretimi ve denetiminde kamusal mesleki denetim, yeterlilik, eğitim ve belgelendirmeye dayalı yeni bir modelin benimsenmesi gerekmektedir.
***
Odamızın yeni periyodik yayını Sanayi ve Toplum’un yedinci sayısı yayımlandı. Dergileşme sürecine giren Sanayi ve Toplum’un bu sayısında; Oktay Küçükkiremitçi, Nilgün Ercan, Hayri Kozanoğlu, Özgür Orhangazi, Richard Baldwin, Mehmet Yiğit Özgenç ve Cem Kozanoğlu’nun yazıları yer alıyor. Yayınımızın tüm sayılarına internet sitemizden ulaşılabilmektedir.
Enerji Çalışma Grubumuz tarafından hazırlanan Türkiye’nin Enerji Görünümü 2024 Oda Raporu yayımlandı. Rapor; iktidarın neoliberal ve rant eksenli sermaye birikimi politikalarının ülkemizi ve halkımızı sürüklediği dışa bağımlılık, yoksullaşma ve tüm idari-teknik-politik sorunların köklü bir şekilde aşılması için yenilenebilir kaynaklara dayalı, kamucu/toplumcu, planlamacı, katılımcı başka bir dönüşüme ve demokratik enerji programına duyulan ivedi gereksinime vurgu yapmaktadır.  Rapora internet sitemizden erişilebilmektedir.
***
Dergimizin bu sayısında aşağıdaki çalışmalar yer almaktadır.
Aslı Arpınar ve Halil K. Ersoy’un “Isı Pompası için PVT-Evaporatörün Isıtma Sezonunda Performans Karakteristiğinin Araştırılması” başlıklı çalışmalarında; Konya ili örneğinde, kış sezonunda ısı pompası evaporatörü olarak görev yapacak R404A soğutucu akışkanlı fotovoltaik termal panelin (PVT) performans analizi gerçekleştirilerek sonuçlar ve değerlendirmeler verilmiştir.
Birol Kılkış’ın “Soğutma Rejiminde Isı Pompalarının Ekserji Tabanlı Karbon Ayakizi Çözümleme Modeli” başlıklı çalışmasında; ekserji yıkımlarının neden olduğu bir karbondioksit salım sorumlulukları Termodinamiğin İkinci Yasası tabanlı yeni bir model çerçevesinde çözümlenmektedir. Bu modele göre, yenilenebilir enerjiye dayalı elektrik gücü ile çalışan ısı pompalarının yaklaşık sıfır karbon statüsünde olduğu varsayımına karşın ısı pompalarının önemli ölçüde karbon ayakizi bulanabildiğini ortaya koymaktadır.
Halil İ. Çalık ve Muammer Özgören’in “Düşük Emisyonlu Yeşil Bina Tasarımı ve Hesaplaması: Ankara İli İçin Örnek Bir Çalışma” başlıklı çalışmalarında Ankara’da yerleşik iki katlı bir evin elektrik ihtiyacını karşılayacak fotovoltaik panel sistemi hesaplamaları yapılmıştır. Yalıtım hesaplamaları sonucunda bina yalıtım sınıfı “Süper Enerji Verimli Bina” olarak tespit edilmiştir. Evin ısıtma sistemi için toprak kaynaklı ısı pompası hesaplamaları yapılmış ve bina emisyon verimliliği tespit edilmiştir.
Büşra S. Önel ve Hasan A. Heperkan’ın “Yeni Enerji Teknolojilerinin Binalarda Kullanımının Enerji Performansına Etkileri” başlıklı çalışmalarında; binaların küresel enerji tüketiminin üçte birini oluşturmaları nedeniyle, yenilenebilir enerji kullanımı ve binalarda enerji performansının sürdürülebilir olmasının önem arz etmesi bağlamında akıllı binaların enerji verimliliğinin önemli bir aşaması olduğu vurgulanmıştır. Bu çalışmada binalarda yeni enerji teknolojilerinin kullanılmasıyla birlikte enerji performansının arttırılması amaçlanmıştır. BEP-TR yazılımı, HAP yazılımı, Energy Plus yazılımı kullanılarak binalarda enerji performansına etkileri incelemek için belirlenen üç bölgede binalar ele alınmış, eski teknoloji uygulamaları ile yeni enerji teknoloji uygulamaları enerji yazılımları aracılığıyla karşılaştırılmıştır.
Atanur Karadağ ve arkadaşlarının “TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğü Isı Merkezinde Kullanılan Doğalgaz Yakıtlı Bir Kazanın Enerji ve Ekserji Analizi” başlıklı çalışmalarında; TÜRASAŞ Sivas Bölge Müdürlüğü ısı merkezinde kullanılan doğalgaz yakıtlı bir kazanın enerji ve ekserji analizi yapılmış, kazanın enerji kaybı ile ısıl verimi yanında tersinmezlik ve ekserji verimi belirlenmiştir.
Ayrıca TMMOB MMO Elektrikli Araçlar Çalışma Grubu Üyelerinin hazırladığı “Elektrikli Araçların Kullanımı ve Yangın Güvenliği Raporu” içeriği hakkında bilgilendirmeye yer verilmiştir.
***
1993 yılından beri düzenli olarak yayımlanan Dergimiz www.mmo.org.tr internet sitemizde yer alan “Yayınlar” bölümünden takip edilebilmektedir.
Esenlik dileklerimizle.
TMMOB Makina Mühendisleri Odası
Yönetim Kurulu
Ağustos 2024